Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt trong 3 nhiệm kỳ đại hội gần đây (XI, XII, XIII), Đảng ta đều dành Hội nghị Trung ương 4 để bàn về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ. 

Thực chất, những biểu hiện của sự suy thoái đã được đề cập đến trong các văn kiện Đại hội trước, song tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XI lần đầu tiên Đảng ta xây dựng Nghị quyết riêng về vấn đề này và đến Hội nghị Trung ương 4 lần thứ XII nêu lên 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa. Đây là cơ sở để các cấp ủy, đảng viên nhận diện, loại trừ một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái. 

Cụ thể hóa Nghị quyết, tỉnh ủy Bắc Giang đã phát hành sổ tay về nội dung 27 biểu hiện suy thoái cho tất cả các đảng viên; tổ chức tọa đàm về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Ban Thường vụ tỉnh ủy Cao Bẳng đã nêu lên 82 dấu hiệu dễ nhận biết để các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên thuận lợi trong việc soi chiếu, nhận diện; Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Kạn cụ thể hóa thành 135 biểu hiện cụ thể suy thoái; Tỉnh ủy Trà Vinh vận dụng thành 82 nội dung biểu hiện nhỏ; Tỉnh ủy Hậu Giang cụ thể hóa thành 71 dấu hiệu nhận biết; Tỉnh ủy Vĩnh Long cụ thể hóa 27 biểu hiện thông qua 2 phiếu tự đánh giá với 117 biểu hiện nhỏ... 

Trong 27 biểu hiện suy thoái, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ ra 9 biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, trong đó có những biểu hiện là do ảnh hưởng tiêu cực từ xã hội truyền thống như vụ lợi, chỉ lo vun vén cá nhân, ganh ghét, đố kỵ, không muốn người khác hơn mình, háo danh, phô trương, thích thành tích, cục bộ, bè phái, thiếu dân chủ, vv... Có những biểu hiện do tác động tiêu cực từ nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế như chạy theo, tôn sùng lợi ích cá nhân đặc biệt là lợi ích vật chất, vô cảm với những bức xúc của nhân dân dẫn tới tham nhũng, lãng phí, chạy chức, chạy quyền, vv... 

Có thể nói, công tác đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa mà Đảng ta triển khai trong thời gian qua đã đạt được những kết quả quan trọng, theo kết quả thăm dò dư luận của Ban Tuyên giáo Trung ương, cán bộ đảng viên đánh giá đạt kết quả đáng phấn khởi tăng từ 39% năm 2018 lên 59% năm 2019, trong nhiệm kỳ Đại hội XII, có 69.600 đảng viên đã bị thi hành kỷ luật do những biểu hiện suy thoái. Trên cơ sở đó, cuộc đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cần bước sang một giai đoạn mới. Chính vì lẽ đó, văn kiện Đại hội XIII lần đầu tiên đặt ra vấn đề xây dựng, bổ sung, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Việc xây dựng được chuẩn mực đạo đức cách mạng với những tiêu chí cụ thể sẽ giúp cán bộ, đảng viên có những định hướng rõ ràng để phấn đấu, hoàn thiện bản thân. Hơn nữa, việc đặt ra việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng trong thời điểm hiện nay là phù hợp. Bởi “xây” và “chống” luôn gắn liền chặt chẽ, muốn xây tốt thì phải chống tốt đồng thời xây tốt sẽ góp phần chống tốt.

Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII

Hiện nay, trước tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn ra có mặt nghiêm trọng. Qua 2 nhiệm kỳ (10 năm) thực hiện, chúng ta đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong việc chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Vừa qua Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII khẳng định không chỉ ngăn chặn, đẩy lùi mà còn phải chủ động phòng ngừa sự suy thoái và xử lý nghiêm các biểu hiện suy thoái. Do đó, xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên chính là biện pháp chủ động phòng ngừa tốt nhất, là vắc xin hiệu quả nhất để chống suy thoái. Những chuẩn mực đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên chính là mặt đối lập với những biểu hiện suy thoái, là dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; là lương tâm, danh dự, liêm sỉ… Khi cán bộ, đảng viên đã xây dựng được chuẩn mực đạo đức cách mạng thì tự khắc sẽ loại bỏ được những biểu hiện suy thoái như Bác Hồ đã từng căn dặn: “Lòng mình chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào thì mình sẽ tiến đến chỗ chí công vô tư. Mình đã chí công vô tư thì khuyết điểm sẽ ngày càng ít”[1]. Cũng giống như việc đưa ra nhiệm vụ của đảng viên thì cũng có quy định về những việc đảng viên không được làm và Hội nghị trung ương 4 khóa XIII cũng đã có những điều chỉnh trong các quy định này. Có thể nói, việc Đảng Cộng sản Việt Nam đặt vấn đề hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong văn kiện Đại hội XIII là phù hợp với bối cảnh của cuộc đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống hiện nay và góp phần hiệu quả vào cuộc đấu tranh này.

Triệu Quang Minh - Hà Thị Thùy Dương

  Học viện Chính trị khu vực I

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb CTQG, H, 2011, tập 5, tr 291